زبان جنسیت زده در شعر سوزنی سمرقندی

author

Abstract:

تجلی نابرابری جنسیتی را می­توان در عرصه­های مختلف بررسی کرد. زبان­شناسی اجتماعی حوزه­ای میان رشته­ای است که به زبان به عنوان پدیده­ای فرهنگی و اجتماعی می­نگرد. در این راستا، تفاوت گفتار زنان و مردان در جامعه و به کارگیری واژگان ویژه­ ی این دو جنس و به طور کلی جنسیت­زدگی زبان بررسی می­ شود. ما در این مقاله برآنیم زبان جنسیت­زده را در شعر سوزنی سمرقندی به روش تحلیل محتوای کیفی و از نظر زبان­شناسی اجتماعی مورد بررسی قرار دهیم. نتیجه­ ی پژوهش حاکی از آن است که واژگان جنسیت­زده در شعر سوزنی سمرقندی، با بسامد به کار رفته­است. واژگانی که بعد جنسی زنان در آنان آشکار و بیشتر به دشنامی از سوی مردان مبدل شده­است. شاعر، واژگانی را برای مردان به کار می­گیرد که معادل آن در زبان فارسی برای زنان نیست. او مدح و هزل را با نگاهی جنسیتی درهم می­آمیزد و زبانی برخاسته از اجتماع و فرهنگ مرد محور خود می­آفریند. باید افزود که کنش مردسالار زبان شاعر، نمودی از نگاه جنسیت­زده­ ی او و بالتبع جامعه­ ی جنسیتی زیست شاعر است.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

چند نکته در شرح احوال سوزنی سمرقندی

از روزگاران کهن کتاب‌هایی دربارۀ شاعران فارسی‌زبان نوشته شده که هریک مقداری اطّلاعات زندگی‌نامه‌ای و گاهی نیز چند شعر از هر شاعر به‌دست‌داده‌اند. در نگاه نخست، اغلب مطالب این کتاب‌ها کاملاً معتبر به‌نظرمی‌آید، ولی اگر دقیق و نقّادانه نگریسته شود، نمونه‌های فراوانی از تناقضات این نوشته‌ها یا اختلافات فراوانشان با یکدیگر آشکار می‌شود؛ بنابراین بهتر است محقّق با رجوع مستقیم به اشعار خود شاعر، مطالب صح...

full text

تصحیح چند بیت از سوزنی سمرقندی

پژوهشگران همواره به سبب لغات و ترکیبات کمیاب در دیوان سوزنی سمرقندی، به این اثر توجه داشته‌اند و استنادهای پی‌درپی فرهنگ‌نویسان به شواهد شعری این شاعر، گواهی روشن بر این سخن است. دیوان سوزنی تاکنون دو بار به چاپ رسیده‌ است؛ اما به سبب‌های متعدد (نقص‌ها، تحریف‌ها و تصحیف‌های فراوان نسخه‌های خطی، غلط‌خوانی و...) لغزش‌های بسیاری در این چاپ‌ها مشاهده می‌شود که تصحیح دوبارة این دیوان را ضرورت می‌بخش...

full text

اصلی‌ترین ویژگی‌های سبکی هجویات سوزنی سمرقندی

هجو از فروع ادب غنایی است که به دلیل سیطرۀ نقد اخلاقی تا کنون به شیوۀ بایسته مورد توجه واقع نشده است. این پژوهش به بررسی اصلی‌ترین ویژگی‌های سبکی هجویات سوزنی سمرقندی پرداخته و آنها را از نظر سطوح زبانی، ادبی و فکری بررسی کرده است. در این پژوهش از ذکر ابیاتی که در آن­ها واژه­های رکیک و ناخوشایند به کار رفته، خودداری شده است. روش پژوهش توصیفی = تحلیلی است و نتایج با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا ...

full text

اشتقاق در دیوان سوزنی سمرقندی

یکی از مباحث صرف (سازه شناسی)، مبحث اشتقاق است. اشتقاق در زبان فارسی که از دسته زبان های هند واروپایی است یعنی ساخت لغت با پیشوند یا پسوندی که طبقه دستوری کلمه را تغییر دهد یا معنی تازه ای از آن ارایه دهد. این پژوهش به بررسی پیشوندها و پسوندهای اشتقاقی در دیوان سوزنی سمرقندی، شاعر قرن ششم، پرداخته است. با این پژوهش، پیشوندها و پسوندهای فعال، نیمه فعال و غیر فعال در شعر این شاعر توانا مشخص شده ا...

15 صفحه اول

نقش فرهنگ‌های لغت در تصحیح دیوان سوزنی سمرقندی

سوزنی سمرقندی، مخصوصاً در شعرهای هزل و هجو خود، از واژه‌هایی استفاده کرده که ابیاتِ وی گاه در فرهنگ‌ها به‌عنوان یگانه شاهدِ مثال همان واژه‌ها نقل شده است. از آنجا که فرهنگ‌نویسان نسخه‌هایی کهن از دیوان سوزنی در اختیار داشته‌اند، غالباً به صورت درستی به بیت‌هایی از او استشهاد کرده‌اند. در عین حال، چون نسخه‌های بازمانده از دیوان سوزنی هیچ‌کدام قدمت چندانی ندارند، از همین بیت‌های او که در فره...

full text

ژرف بینیهای اجتماعی سوزنی سمرقندی

قرن ششم یکی از قرون آشفته تاریخ ایران است. معیارهای اخلاقی و ارزشها دگرگون شده است. در لابلای متون نظم این عصر می توان بسیاری از مسایل اجتماعی آن روزگار دست یافت. سوزنی سمرقندی از شاعرانی است که با دقت نظر خاص خود مسایلی را در اشعار خود گنجانده است که دیگران نه به کنایه و نه به تصریح ذکری از آن مسایل نکرده اند. این پژوهش به بررسی پاره ای مسایل مطرح شده در شعر سوزنی می پردازد که دارای یک مقدمه و...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 15

pages  88- 100

publication date 2018-07

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023